Insectenhotel Tjerkwerd
De dorpen Tjerkwerd, Kimswerd en Burgwerd in de gemeente Súdwest-Fryslân nemen deel aan het project Tichterby de Natuer. Een onderdeel van het project was het bouwen van een Giga-insectenhotel. Rondom het insectenhotel zaaiden de leerlingen een bloemenweide en binnenkort hangen ze 10 zelfgemaakte vleermuiskasten aan de schoolmuur.
Uitleenprogramma vleermuisdetector
De dorpen Tjerkwerd, Kimswerd en Burgwerd in de gemeente Súdwest-Fryslân nemen deel aan het project Tichterby de Natuer. De aanleiding van ‘Tichterby de Natuer’ is dat de dorpen graag iets willen doen voor de vleermuis. De insectenpopulatie is zeer belangrijk voor de vleermuis. Daarom nemen de vrijwilligers allemaal maatregelen om de insectenpopulatie te vergroten. De vrijwilligers gaan volop aan de slag, ze organiseren de volgende activiteiten tijdens het project:
– Plantdagen in de dorpen (er worden speciale soorten aangeplant waar de insecten baat bij hebben)
– Inspiratiedag voor meer biodiversiteit
– Nestkasten, vleermuiskasten en insectenhotels bouwen
– Batdetector uitlenen
Boeren met bomen
Landelijk demonstratieproject ´Boeren met Bomen´
De drie melkveehouders die het project vormgeven zijn afkomstig uit Friesland, Overijssel en Utrecht.
De komende drie jaar bieden zij inspiratie en praktische begeleiding aan andere melkveehouders die bomen en hagen willen inpassen op hun erf en land, ook wel agroforestry genoemd. Het project komt voort uit de landelijke SABE subsidie die de verduurzaming van de landbouw wil stimuleren. Het project wordt gecoördineerd door projectorganisatie VKON uit Overijssel.
De melkveehouders Jan en Johanneke, Rick en Arjuna en Ramona hebben inmiddels enkele jaren ervaring opgedaan in het toepassen van (voeder-)bomen en hagen op hun bedrijf. Via dit project kunnen zij hun ervaringen delen met collega boeren. Melkveehouders kunnen bij hen terecht voor inspiratie, maar ook voor praktische begeleiding van ontwerp en aanplant.
Agroforestry combineert de teelt van houtige gewassen met landbouw of veeteelt. Het aanplanten van bomen en hagen kan op een melkveebedrijf diverse voordelen hebben, zoals verhoging van diergezondheid, een betere bodemgezondheid met minder droogtegevoeligheid, meer biodiversiteit, opslag van koolstof en het verminderen van stikstofuitstoot. Redenen genoeg om deze vorm van landbouw verder te onderzoeken en de kennis ervan te delen.
Melkveehouders die geïnteresseerd zijn in het toepassen van beplanting op hun bedrijf, kunnen zich aanmelden op de website van Boeren met Bomen. Hier is ook meer informatie te vinden over het project.
De naam van het projectplan (Boeren met bomen) doet overigens vermoeden dat het project enkel om het planten van bomen gaat, het is echter veel breder dan dat. Qua beplanting wordt gericht op de toepassing van hagen als erfafscheiding en voederhagen, omdat Jan en Jojanneke in een weidevogelgebied zitten. Daarnaast willen we als bedrijf tijdens bijeenkomsten ook breder laten zien welke duurzame stappen wij hebben gemaakt als melkveehouder, zoals onder andere het maken en toepassen van compost op ons land in samenwerking met gemeente Leeuwarden en de Waadhoeke.
Zuricher Oord polder
Bij het dorp Zurich ligt een kleine driehoekig polder vlakbij de afsluitdijk. De polder is een gewaardeerd stiltegebied van 19 hectare. Het is een van de laatste locaties langs de waddenkust waar de oude begreppeling bewaard is gebleven. De rijke geschiedenis van de polder vormt een prachtig uitgangspunt voor het overdragen van kennis over de dijken en de natuur in het Gouden Lân.
In de polder leggen Annechien Meijer en Gert-Jan Gerlach het kunstwerk “Leesbaar Landschap” aan. Dit kunstwerk laat op een bijzondere manier zien welke oude en nieuwe cultuur- en nijverheidsgewassen bij het gebied horen. Het oude veldschuurtje wordt omgevormd tot een eenvoudige expositie-, leer- en ontmoetingsruimte.
Midden in de polder ligt het restant van een oude, natuurlijke zoetwater Dobbe. In het verleden deed deze dienst als drinkplaats voor het vee. De Dobbe wordt hersteld in samenwerking met Landschapsbeheer Friesland. Tegelijkertijd wordt in de omliggende polder in samenwerking met de pachters natuurvriendelijk beheer toegepast.
Tsjoch op!
De pilot Tsjoch op! van Natuer mei de Mienskip is één van de pilots in het totale proces. Tsjoch op! gaat over nieuwe initiatieven. Nieuwe initiatieven om te komen tot de aankoop of invulling van het Natuurnetwerk Nederland kunnen zich melden bij de projectleider. De woorden ‘Tsjoch op!’ komen uit de eerste regel van het Fries volkslied. Als deze eerste regel wordt gezongen en als de woorden in het Fries worden gesproken dan spat de energie ervan af, zo van kom op! Let’s go! Dat is wat Tsjoch op! Wil uitstralen: meters maken en enthousiasme tonen voor onze nieuwe manier van werken.
Verzoeken van particulieren, organisaties en boeren
Inmiddels meldden zich, twee maanden na de start, ruim 20 initiatieven. Met deze initiatieven gaat de pilot Tsjoch op! voorlopig aan de slag om te oefenen met een nieuwe werkwijze van onderop. We zijn op dit moment dus even niet meer op zoek naar nieuwe initiatieven, maar als de pilot een succes wordt, zal dat op een later moment wellicht weer aan de orde zijn.
De initiatieven die zich tot nu toe hebben gemeld zijn erg divers. Bijvoorbeeld een particuliere grondeigenaar die meer wil betekenen voor de biodiversiteit. Zijn grond ligt naast dat van een terreinbeherende organisatie. Hij vraagt wie hem kan helpen met onderzoek om het juiste type beheer bij deze grond te vinden. Die vraag is door ons uitgezet en wordt opgepakt met medewerking van studenten van de Hogeschool van Hall Larenstein.
Een ander voorbeeld komt van een natuurbeschermingsorganisatie. Het wil grond aankopen waarop nog een bouwbestemming zit. De vraag was wie het bouw/woon-contingent kon vermarkten waarmee nieuwe aankopen gedaan konden worden. En of wij kunnen meedenken over de financiering van de inrichting van de aan te kopen gronden.
Een groep boeren die in het veenweidegebied biologisch wil gaan boeren kwam met een verzoek voor voorfinanciering. De groep wil het waterpeil verhogen en actief aan weidevogelbeheer gaan doen. Om een aansluitend gebied te krijgen moet er snel besloten worden over de aankoop van vrijgekomen gronden. Dit kan door snel voor te financieren. Dit voorkomt dat de grond gekocht wordt door een projectontwikkelaar waardoor de verbinding tussen de biologische percelen kan verdwijnen.
Initiatieven toetsen
Met regelmaat gaan de vragen over de zoektocht naar financiering, maar dat niet alleen. De werkgroep inventariseert, voert gesprekken en komt met een advies naar de projectgroep Tsjoch op! en naar het programmateam van Natuer mei de Mienskip. Daar wordt vanuit verschillende expertises gekeken naar de kansen en haalbaarheid van een initiatief. Er wordt getoetst op de ambities en doelen van Natuer mei de Mienskip en op financiële en juridische haalbaarheid en op draagvlak.
It Swelle Nêst
Het gebied tussen Marsum en Deinum, waar de oude N359 is vervallen, werd door de gemeente natuurvriendelijk ingericht. Het was al snel duidelijk dat dit een unieke locatie zou zijn voor een zwaluwwand. Er is contact gezocht met Landschapsbeheer Friesland, die het projectplan heeft geschreven. Een prachtig plan; herinrichting van het gebied naar een plasdras-situatie met sterneilandjes, een oeverzwaluwwand, insectenhotel, vleermuiskasten en een kijkhut. Door een goede samenwerking tussen de Gemeente Waadhoeke, Vogelwacht Marssum e.o. en dorpsbelang Marsum is dit unieke project gerealiseerd.
